CIEKAWOSTKI ....

22.04.2021

Dzień Ziemi

Dzień Ziemi to święto obchodzone na całym świecie 22 kwietnia. Każdego roku
w obchody Dnia Ziemi angażuje się wiele organizacji i stowarzyszeń ekologicznych, oraz placówek oświatowych.

Tegorocznym motywem przewodnim jest hasło „Przywróć naszą Ziemię”.

W 1990 roku uznano Dzień Ziemi za święto o zasięgu globalnym, 200 milionów ludzi z 141 państw zmobilizowało się i doprowadziło do Szczytu Ziemi ONZ w 1992 roku w Rio de Janeiro. Do dziś obchody te są bardzo dobrą okazją do promowania ekologicznych postaw oraz uświadamiania o problemach klimatycznych na Ziemi.

Coraz popularniejsza staje się idea Zero Waste, co dokładnie znaczy “zero odpadów”, „zero marnowania”

Jest to styl życia, zgodnie z którym człowiek stara się generować jak najmniej odpadów,
a tym samym nie zanieczyszczać środowiska. To cel etyczny, ekonomiczny i wizjonerski, który pomaga ludziom naśladować zrównoważone naturalne cykle, w których wszystkie odrzucane materiały mają stać się zasobami.

Poniżej zamieszczam dla Was film związany z dzisiejszym dniem. Zapoznajcie się poniższą prezentacją. 

Podzielcie się z nami, jak dbacie  o planetę na co dzień 😊 Czekamy na Wasze rysunki, plakaty :) 

p. Kasia Oleś

 

 

14.04.2021

 

Żaby zwiastują wiosnę, czyli garść informacji o ochronie płazów w Polsce

            Wędrujące żaby już obserwujemy na poboczach. Zwiastują wiosnę. Dni są coraz dłuższe i słoneczne. Żaby trawne i ropuchy są płazami, które najwcześniej rozpoczynają wędrówki godowe. Po wybudzeniu z zimowej hibernacji zmierzają do oczek wodnych i małych zbiorników, aby odbyć gody i złożyć w wodzie jaja. Z jaj rozwiją się larwy zwane kijankami. Niestety podczas przejścia przez drogi giną pod kołami samochodów. W celu ochrony płazów buduje się specjalne przejścia, a także stawia się znaki informacyjne o trasie wędrówek.

            Najczęściej spotykanym polskim płazem jest ropucha szara. Ma krępą i masywną budowę ciała. Jej długość dochodzi maksymalnie do ok. 11 cm; wyjątkowo duże samice osiągają nawet 12 cm. Samce są wyraźnie mniejsze; mają od sześciu do dziewięciu cm długości. Bardzo rzadko samce osiągają 10 cm. Ropucha szara ma dobrze rozwinięte gruczoły jadowe tzw. parotydy. W ciągu dnia przebywa w ukryciu pod kamieniami, w norach, piwnicach czy szczelinach w murach. Żeruje po zmroku. Ropucha szara jest wyjątkowo pożytecznym płazem dla rolników, sadowników i leśników. Bytując w pobliżu siedlisk ludzkich, zjada bardzo dużo, m.in. ślimaków, gąsienic i innych drobnych bezkręgowców, często uciążliwych dla człowieka.

     

Wszystkie gatunki płazów w Polsce są pod ochroną.

 

 

13.04.2021

Wiosną wysiewamy kwietną łąkę

Wiosna to czas wysiewu kwietnych łąk. Na tego typu łąki mamy modę w ostatnich kilku latach. Kwitnące łąki mają za zadanie zwabiać i karmić owady zapylające, tj. Pszczoły i trzmiele. Wiemy, że
w ostatnich latach owady te są mocno zagrożone wyginięciem z powodu zatrutego środowiska.
O ochronie Matki Ziemi jeszcze napiszemy, ponieważ w kwietniu przypada święto Dzień Ziemi.

Łąka to azyl nie tylko dla ponad 60 gatunków roślin, ale także dla zwierząt. Daje schronienie i pożywienie ptakom, gryzoniom, jeżom, żabom a także owadom, w tym jakże pożytecznym zapylaczom. Daje roślinom i zwierzętom znakomite warunki do życia a mieszkańcom miast możliwość bliższego obcowania z naturą.Łąka w parku to oszczędność dla miejskiego budżetu. Rośliny łąkowe mają znacznie dłuższe korzenie przez co nie wymagają tak częstego podlewania jak trawnik. Nie wymagają też ani nawożenia, ani częstego koszenia. Łąkę kosi się zaledwie dwa razy w sezonie. 

Rośliny łąkowe znakomicie poddają się koszeniu kosą. To metoda tania i ekologiczna. Nie pociąga za sobą kosztów paliwa, nie przyczynia się do miejskiego smogu poprzez emisję spalin, ani nie generuje hałasu w zielonej przestrzeni miasta. Koszenie kosą nie zabija też zwierząt chroniących się na łące.

Jak założyć kwietną łąkę krok po kroku w poniższym linku:

https://www.youtube.com/watch?v=2t3W9_iU4d8

 

                                    

 

Źródło: https://laka.org.pl/?gclid=Cj0KCQjw38-DBhDpARIsADJ3kjnZC7auo6RmPN8-KK6YCKzGSJnyy_POt-QvoxxNk4ZWxgtjXMb-9l4aAlbNEALw_wcB

09.04.2021

Światowy Dzień Gołębia

W 2021 roku Światowy Dzień Gołębia przypada na 9 kwietnia. Ptaki te spełniły ważną rolę w historii poczty polskiej i wojny. Stały się pierwszymi listonoszami, ponieważ posiadają zdolność powrotu do gołębnika nawet z odległości kilku tysięcy kilometrów. Znane były już Grekom i Rzymianom, a Muzułmanie wykorzystali je podczas oblężenia Jerozolimy. Gołębie były wykorzystywane do przesyłania poczty przez marynarzy i latarników. W Muzeum Poczty i Telekomunikacji znajduje się pamiątkowe zdjęcie żołnierza, który niesie klatkę z gołębiami.

Zdolności gołębi do powrotu z dalekich stron do gołębnika wzięły się z wewnętrznego kompasu. Ptaki te posiadają doskonały wzrok i orientację. Wykorzystują również położenie Słońca i pole magnetyczne Ziemi.

Obecnie najwięcej gołębi możemy spotkać w miastach. Nie są lubiane przez mieszkańców ze względu na odchody, które niszczą elewacje bloków i kamienice. W parkach i na rynkach miejskich często sa dokarmiane chlebem, co nie jest dobrym pomysłem, gdyż chleb szkodzi ptakom.

W miastach często osiedla się sierpówka – gatunek osiadły w Polsce przez cały rok. Jest pod ścisłą ochroną. Grzywacz to nasz największy gołąb, jest ptakiem wędrownym. Przylatuje do Polski wiosną; należy do gatunków łownych. Siniak nie lubi towarzystwa człowieka, stroni od ludzi i nie jest tak pospolity jak poprzednie gatunki. Turkawka, podobnie jak grzywacz, buduje gniazda wśród gałęzi. Jest także gatunkiem wędrownym i znajduje się pod ścisłą ochroną.

Czy rozpoznasz gatunki gołębi na zdjęciach?

   

Posłuchaj głosu wybranych gołębi:

https://www.glosy-ptakow.pl/turkawka/

https://www.glosy-ptakow.pl/grzywacz/

https://www.glosy-ptakow.pl/sierpowka/

 

 

KILKA CIEKAWOSTEK O ZWIERZĘTACH

 

1. Senne życie koali:

Ktoś, kto interesuje się światem przyrody, może też natrafić na śmieszne ciekawostki o zwierzętach. Wystarczy wziąć pod uwagę chociażby koalę. Kto nie kojarzy tego uroczego, puszystego stworzonka, które zwykło przesiadywać na drzewach? Tak, to prawda, że koala prowadzi raczej powolny tryb życia, nie wysilając się specjalnie przy swojej aktywności (mimo wszystko, w razie zagrożenia, potrafi szybko uciekać). Warto jednak zauważyć, że zwierzę to spędza blisko całą dobę (od 19 do 22 godzin) po prostu… śpiąc. Mało tego. Koali właściwie nawet nie przeszkadza, gdzie i w jakiej pozycji zaśnie, więc w pełni zasługuje na miano największego zwierzęcego leniucha.

 

2. Pingwinie oświadczyny

 

Przeglądając ciekawostki ze świata zwierząt, warto zwrócić uwagę na pingwiny. Te eleganckie ptaki oświadczają się swojej partnerce podobnie jak ludzie. Różnica jest taka, że my dajemy naszej wybrance pierścionek zaręczynowy, który stanowi symbol naszej miłości, natomiast pingwiny ofiarowują ukochanej… kamyk. Wybrany okaz musi być ładny, gładki, duży i błyszczący, tak, by wydawał się jak najbardziej atrakcyjny dla tej, która go przyjmie. Cóż, podobnie bywa z pierścionkami, prawda? Bo samica pingwina, podobnie jak kobieta, może też odrzucić oświadczyny, jeśli kandydat się nie postara. Gdyby natomiast podarek jej się spodobał, wyrazi swoje „tak” poprzez włożenie go do gniazda.

 

3. Odporność na głód u krokodyli

Analizując ciekawostki o zwierzętach, warto przyjrzeć się nieco uważniej krokodylowi. Zwykle kojarzy się nam on z ogromnym apetytem i równie ogromnym zagrożeniem. Tymczasem zwierzę to potrafi świetnie poradzić sobie bez jedzenia.

To z pewnością zdumiewające, jednak krokodyl, który jest dorosły, może nie jeść spokojnie przez około rok, czekając na sprzyjającą okazję. Dlaczego? Otóż zwierzęta te mają znacznie wolniejszy metabolizm niż na przykład ludzie i jednocześnie niewielkie zapotrzebowanie na energię. To na pewno jedna z cech, która pozwala temu gatunkowi przetrwać, nawet w bardzo niesprzyjających warunkach.

 

4. Przyjacielska krowa

Chociaż krowa to jedno z najpopularniejszych zwierząt hodowlanych, skrywa pewne tajemnice, o których większość z nas nie ma pojęcia. Mając na uwadze ciekawostki ze świata zwierząt, warto zwrócić uwagę na to, jak silne więzi potrafią wytwarzać między sobą właśnie krowy. W swoich społecznościach znajdują sobie, podobnie jak my, najlepszych przyjaciół,
z którymi cały czas się trzymają. Kiedy natomiast dwa zaprzyjaźnione osobniki zostaną rozdzielone, może to skutkować ich gorszym samopoczuciem, a nawet depresją. To dowodzi tego, jak bardzo są towarzyskie i wrażliwe.

 

5. Owad, podszywający się pod kolibra

Furczak gołąbek to zwierzę, które można łatwo pomylić z najmniejszym ptakiem świata. W rzeczywistości, uroczy furczak gołąbek nie ma nic wspólnego z ptakiem - jest motylem, przynależącym do rodziny zawisakowatych (Sphingidae). Niewielki owad (jego ciało osiąga do 3-4 cm długości) wymachuje skrzydłami kilka tysięcy razy na minutę. Potrafi przy tym nieruchomo utrzymywać się nad kwiatem, wydając przy tym furkoczący odgłos, przez co można wziąć go za kolibra. Zwierzątko przylatuje do Polski z południowej Europy w okresie od maja do czerwca.

 

 

08.04.2021

JAK DBAĆ O ŚRODOWISKO?

Pamiętajmy że jesteśmy częścią przyrody więc dbajmy o nią w sposób szczególny.
Poniżej kilka prostych, a jednocześnie cennych wskazówek pomocnych w trosce o otaczające nas środowisko naturalne.

Oszczędzajmy energię (w celu zmniejszenia emisji gazów szklarniowych odpowiedzialnych za efekt cieplarniany):
• Włączajmy ogrzewanie w rzeczywiście niskich temperaturach.
• Wyłączajmy oświetlenie w pokoju, gdy z niego wychodzimy.
• Zastąpmy urządzenia elektryczne pracą własnych mięśni (np. przy pracach w kuchni czy majsterkowaniu).
• Segregujmy odpady nadające się do powtórnego użycia, co czyni spalarnie niektórych śmieci zbędnymi.

Zmniejszajmy ilości i segregujmy odpady:
• Oszczędzajmy papier, zbierajmy makulaturę do specjalnie wyznaczonych pojemników.
• Używajmy butelek zwrotnych, zbędne szkło zwracajmy do punktów skupu lub wyrzucajmy do specjalnie oznaczonych pojemników.
• Unikajmy kupowania rzeczy z plastiku, na zakupy zabierajmy ze sobą reklamówki, aby nie trzeba było przynosić kolejnej torby plastikowej ze sklepu.
• Zużyte baterie umieszczajmy w specjalnie oznaczonych do tego celu pojemnikach (często są takie miejsca w sklepach elektrycznych, czy punkty zbiórki w szkołach).
• Nie wyrzucajmy ze zwykłymi śmieciami opakowań po farbach, środkach owadobójczych, rozpuszczalnikach, przeterminowanych leków – są na nie specjalne punkty zbiórki. Nie należy wylewać również takich rzeczy do zlewu, grozi to zanieczyszczeniem wód.
• Kupujmy artykuły w szkle a nie w puszkach (produkcja szkła jest tańsza i może być ono powtórnie wykorzystane).

Oszczędzajmy wodę przez:
• Korzystanie z kąpieli pod prysznicem zamiast w wannie.
• W spłuczce w toalecie załóżmy zawór ograniczający.
• Ograniczmy pranie (rzecz raz założona przeważnie nadaje się do powtórnego wykorzystania np. bluzy, spodnie, swetry).
• Oszczędzajmy wodę przy zmywaniu.
• Kontrolujmy szczelność kranów.
• Kupujmy sprzęty oszczędzające wodę (pralki, zmywarki do naczyń).

Jeśli w ciągu dziesięciu sekund z kranu spadnie sześć kropel wody to na dobę da nam to 12 litrów strat, w tygodniu to strata osiemdziesięciu litrów, a w ciągu roku to już będzie cztery tysiące litrów!

Zmniejszajmy zanieczyszczenie wody:
• Nie należy wylewać farb, lakierów, rozpuszczalników do kanalizacji.
• Samochód należy myć w takim miejscu, aby resztki benzyny i olejów nie przedostały się do kanalizacji.
• Używajmy środki czyszczące bezpiecznych dla środowiska (patrzmy na etykietki).
• Włączajmy się czynnie w różne akcje ochrony wód i innych elementów środowiska.

Pamiętajmy że stan otoczenia zależy głównie od postawy nas samych

 

Międzynarodowy Dzień Bobra

W środę 7 kwietnia obchodzimy Dzień Bobra. Nie przypadkowo wybrano ten dzień, ponieważ 7 kwietnia urodziła się amerykańska badaczka bobrów Dorothy Richards.

            Nie wszyscy lubią bobry ze względu na ich zapędy budownicze. Wielu narzeka na tworzone przez te ssaki tamy, wycinanie drzew i ogólny „bałagan” nad rzeką. Niestety, jeśli usuniemy budowlę bobrów, one i tak niestrudzenie będą ją odbudowywać.

            Bóbr europejski to największy polski gryzoń. Ma silne, stale rosnące siekacze, a tylne łapy zaopatrzone są w palce spięte błoną. To zwierze płochliwe, za dnia skryte. Uaktywnia się nocą. Lubi rzeki, strumyki, bagna i jeziora.

            Kilkanaście lat temu bobry były gatunkiem zagrożonym, ponieważ uważano je za szkodniki. Skuteczna ochrona tych zwierząt sprawiła, że występują już pospolicie.

            Ciekawostką jest, że są to zwierzęta bardzo pracowite i monogamiczne J, a ich dom to żeremie.

Zachęcam do obejrzenia filmików o bobrach:

https://www.youtube.com/watch?v=mrRWJMGSR1I

https://www.youtube.com/watch?v=rHclT9SocyA

 

      

 

 

07.04.2021

Jeż europejski wiosną

Jeśli spotkacie jeżyka nie płoszcie go, ani też nie kładźcie mu owoców na kolce. Jest bardzo pożyteczny. Jeże jako ssaki są owadożerne. Lubią także inne bezkręgowce, w tym pędraki chrabąszcza majowego, które podgryzają korzenie roślin w ogrodzie. To zwierzęta chronione u nas w Polsce. Śpią pod stertą gałązek i liści, zatem wiosną grabiąc w ogrodzie łatwo go wypłoszyć. W Polsce żyją dwa gatunki jeży: europejski i zachodni. Jeże mają dwóch wrogów w przyrodzie: lisa i borsuka. Borsuk jest odporny na kolce jeża, zaś lis, aby zjeść małego ssaka z kolcami, obsikuje go. Zwierzątko zwinięte w kulkę, obsikane przez lisa, rozwija się pokazując brzuszek. Tak pada ofiarą lisa.

 

 

 

31.03.2021

 

Kolory Wielkanocy okiem chemika

Najbardziej rozpoznawalnym symbolem Wielkanocy jest jajko, a dokładniej malowane jaja na różne kolory. Nie musimy barwić jaj barwnikami kupionymi w sklepie. Możemy to zrobić wykorzystując produkty domowe, a konkretnie rośliny. Każdy barwnik ma oczywiście swój wzór chemiczny.

Czerwień możemy uzyskać stosując buraki czerwone (nie cukrowe). Buraki swój kolor zawdzięczają antocyjanom. Porzeczki i borówki także posiadają antocyjany. Związki te są rozpuszczalne w wodzie, dlatego podczas gotowania uzyskujemy czerwoną wodę. Oprócz buraków, do barwienia jaj, wykorzystuje się czerwoną kapustę.

Żółty barwnik możemy uzyskać z koszyczków rumianku lub szafranu. Szafran spiski to zwyczajnie krokus. Słupki krokusa stosowane są jako dość droga przyprawa, ale także do barwienia jaj. Tu zawarte są karotenoidy, które też są rozpuszczalne w wodzie. Karotenoidy są w korzeniu marchwi i nie raz po obieraniu marchwi mieliśmy zabarwione palce. Znaną przyprawą, bariącą potrawy na żółto, jest kurkuma. Kurkuma należy do polifenoli (alkohole aromatyczne).

Niebieski i fioletowy barwnik uzyskamy także z czerwonej kapusty. Wystarczy dłużej potrzymać jaja w wodzie po ugotowaniu poszatkowanej kapusty. Bardzo piękny efekt dają także jagody, które wykorzystuje się do farbowania tkanin.

Brązowe jaja uzyskamy z łupin cebuli. Tu króluje kwercetyna należąca do flawonoidów. Kwercetyna ma właściwości antyutleniające, zatem wykorzystywana jest także w medycynie.

Zielone jajeczka uzyskamy stosując chlorofil – barwnik występujący w chloroplastach roślin. Niegdyś wykorzystywano liście szpinaku czy owsa.

 

 

30.03.2021

Związki frazeologiczne i eufemizmy związane z Wielkanocą

Sól ziemi – ludzie najbardziej wartościowi lub tacy, których najbardziej cenimy. Nawiązanie do soli wynika z tego, że sól konserwuje, nie pozwala się psuć. Sól jest symbolem trwałości.

Śmigus dyngus – słowo śmigus pochodzi od zwyczaju śmigania kobiet po piętach. Robili to mężczyźni. Kobiety mogły się wykupić ze śmigania podarkami w postaci łakoci. Dawniej na Kaszubach młodzi mężczyźni gałązkami jałowca smagali panny z samego rana. Ta, która najwięcej była smagana uchodziła za najbardziej urodziwą i mającą powodzenie.

Palma pierwszeństwa – oznacza zwycięstwo, triumf. W Biblii jest napisane, że palmami witano Jezusa, zaś w starożytności zwycięzców nagradzano gałązką palmową.

Chodzić jak błędna owca – oznacza chodzić bez celu. W Biblii zapisane jest jako „błąkanie bez pasterza”.

Spać jak zając – to spać czujnie, płochliwie, z wewnętrzną gotowością. Taki sen nie daje człowiekowi odpowiedniej ilości odpoczynku.

Krzyż pański – nieść krzyż pański oznacza ciężkie życie, udrękę, najwyższy stopień cierpienia długotrwałego.

Kurna chata – to dawniej wiejska chata bez komina. Takie chaty były spotykane jeszcze w XIX wieku w Małopolsce i na Podkarpaciu. Niestety dym z domu wydobywał się oknami i szczelinami. Dym ten się kurzył. Obecnie mówimy „kurna chata”, gdy nam się coś nie uda.

 

29.03.2021

Polskie parki narodowe – gra interaktywna

Zachęcam uczniów klas starszych do sprawdzenia swojej wiedzy podczas wykonywania zadania interaktywnego o parkach narodowych Polski. W Polsce mamy 23 parki narodowe, najbliżej nas jest Słowiński Park Narodowy.

https://wordwall.net/resource/13543821/przyroda/polskie-parki-narodowe?fbclid=IwAR1EpHEXLaPWmWpd1bYlpPHLqIexAMWa-ucl0xpsdrYwRXjTuLwBVNIsoR0

 

 

Wiosenne odgłosy ptaków

Poniższe linki zawierają nagrania głosów ptaków żyjących w Polsce. Warto do nich się zalogować i wieczorkiem posłuchać spiewu ptaków. To doskonały sposób na złagodzenie stresu po całym dniu J

https://www.youtube.com/watch?v=0ab9-h4JlSQ

https://www.youtube.com/watch?v=VIJDVfuNvoI

https://www.youtube.com/watch?v=9ub4WTe53fw

 

Bocian biały i czarny

Bocian biały i czarny to dwa różne gatunki należące do jednego rodzaju. Bocian biały jest ptakiem w Polsce szczególnie traktowanym. Uważa się, że gniazdo bociana na dachu domu lub na słupie przy domu przynosi mieszkańcom szczęście. Co roku Polacy wiosną wypatrują przylotu bocianów i witają je z radością. Ptaki te są symbolem nadchodzącej wiosny.

Co różni bociana białego od czarnego? Oba gatunki zasiedlają różne tereny. Bocian biały lubi towarzystwo człowieka, dlatego najczęściej widzimy go gniazdującego w pobliżu domostw ludzkich. Bocian czarny jest płochliwy, nie lubi towarzystwa ludzi, gniazduje wysoko w koronach drzew. Przysmakiem bociana nie są żaby, lecz gryzonie. Często można zobaczyć liczne stadka bocianów podczas robót polowych. Bociany dostojnie kroczą za traktorem i wyjadają uciekające z nor myszy. Oba gatunki bocianów są w Polsce chronione, ale są kraje, w których zjada się bociany.

       

                                Fot. A. Łukijańczuk

 

Symbolika bociana w kulturze Słowian

Niegdyś na bociana wołano klekotka lub klek. Kojarzono go z odradzaniem przyrody, swym przylotem sprowadzał wiosnę. Mawiano, że przynosi klucze, którymi otwierana jest ziemia. Za date przylotu bociana przyjmowano 25 marca. Wierzono, że tego dnia brzemienna Matka Ziemia budzi się z zimowego odrętwienia. Wypiekano wówczas „busłowe łapy”, czyli obrzedowe pieczywo w kształcie nóg ptaka. Gdy pierwszy bocian krążył nad zagrodą, domownicy wybiegali z wysoko uniesionymi bocianimi łapami i głośno nawoływali go do założenia gniazda na obejściu.

Bocian był dla chłopów symbolem przepowiadającym nadchodzące wydarzenia. Spóźnione przybycie ptaków zapowiadało pożądane warunki pogodowe dla plonów. Jeśli ptaki wyrzucały pisklęta z gniazd odczytywano to jako głodny rok. Widok białego bociana wieszczył pogodę suchą, zaś czarnego – deszcze. Wzmożony klekot ptaków zapowiadał burzę. Pierwszy zauważony bocian w locie oznaczał dobre samopoczucie cały rok, lekki rok. Siedzący ptak to zwiastun zdrowotnych kłopotów. Kiedy stado ptaków długo krążyło nad grupą ludzi, był to znak, że wkrótce jedna z tych osób umrze.

Bociana zawsze kojarzono z miłością, rodzicielstwem, zatem oznaczał też płodność. Gdy dziewczyna na wiosnę ujrzała parę bocianów, oznaczało to szybkie zamążpójście. Para bocianów, która usiadła na dachu zapowiadała wesele. Podczas narodzin dziecka przychodził do domu człowiek przebrany za bociana i składał zyczenia rodzicom. Oprócz tego obiecywał przynieść kolejne dzieci. Dziewczyna niezamężna miała zakaz patrzenia na bociana, aby nie zaszła w ciążę z cudzym mężem.

 

 

Wielkanocne rośliny – rośliny o świątecznej symbolice

Bukszpan symbolizuje nieśmiertelność, odradzającą się przyrodę. Jest to krzew wieczniezielony, co oznacza, że zimą ma zielone listki. Gałązkami bukszpanu ozdabiamy koszyczki wielkanocne i palmy, a także talerze z pisankami. Należy pamietać, że roślina jest trująca! Można uprawiać bukszpan w formie żywopłotu, ale też w doniczkach. Jest mało wymagający i odporny na mrozy. Rzeżucha, inaczej pieprzyca siewna to symbol nowego życia. Rzeżucha jest bodata w witaminy i minerały. Roślinka pomaga zachować zdrowe włosy i skórę. Wysiewamy ją do ozdoby wialkanocnego stołu. Wystarczy lignina na spodeczku i spora ilość wody, a rzeżucha wykiełkuje w kilka dni. Zwyczaj wysiewania tych nasion jest już od XV wieku. Oliwka – symbol pokoju i pojednania. Olea europaea, bo tak brzmi jej nazwa łacińska, rośnie w krajach ciepłych, południowych, tj. Hiszpania, Grecja, Włochy. U nas możemy ją uprawiać w doniczce. Latem dobrze jest wystawić roślinę na taras, ale słoneczny.Rącznik – krzew Jonasza. Roślina pochodzi z Afryki. Uzyskujemy z niej olej o bardzo cennych właściwościach choć jest trujący. Niestety w naszym klimacie może być uprawiany tylko jeden rok. Rącznik wydziela do gleby substancje odstraszające turkucia i krety. Sasanka symbolizuje kwiat zmartwychwstania Jezusa. To roślina będąca w Polsce pod ochroną, ale często jest uprawiana w ogrodzie ze względu na piękne fioletowe, różone lub białe kwiaty. Kwitnie dość wcześnie po zimie radując nasze oko. Dawniej używana była do barwienia pisanek na kolor zielony.

           

 

Wielkanocne zwierzęta – zwierzeta o świątecznej symbolice

Baranek – to znak Chrystusa, który zwany jest również „Barankiem Bożym”. Uosabia zwycięstwo życia nad śmiercią. Figurka baranka wkładana do koszyka zazwyczaj wykonana jest z cukru, czekolady lub chleba.

Zajączek – symbolizuje wiosnę i życie. Zazwyczaj jest czekoladowy.

Kurczak jest związany z symboliką jaja – Zmartwychwstanie Pańskie, nowo narodzone czy odradzające się wiecznie życie, bo kurczak z którego będzie kura, a potem będzie jajko, czyli tworzy się ciąg życia.

Jajko – dominuje w naszej obrzędowości związanej ze świętami wielkanocnymi od stuleci. To symbol początku nowego i odradzającego się życia oraz płodności. Zazwyczaj oprócz pisanek, wkładamy do koszyka także świeżo ugotowane na twardo jajko, którym będziemy dzielić się podczas śniadania wielkanocnego.

           

 

 

 

                                                        Czytamy ciekawostki na temat pisanek:

Dawniej uważano, że pisanki mają magiczną moc, dlatego np. dotykano nimi grzbietów bydła, aby było zdrowe i płodne, toczono je wzdłuż zagonów oziminy, żeby zapewnić sobie dobry urodzaj.
Były one darem, który miał zapewnić obdarowanej osobie wszelką pomyślność ( także w sprawach sercowych)
Pełniły one rolę wykupu w obrzędach wielkanocnych, np.: dyngusa, chodzenia z barankiem lub kurkiem.
Ludzie bogaci obdarowywali się drogimi pisankami, ze złota, przyozdobionymi szlachetnymi kamieniami.
Pisanki służyły do zabawy zwanej taczanką
Turlało się po podłodze malowane jaja, zderzając je ze sobą. Wygrywała ta osoba, której pisanka się nie potłukła.

Zapraszam na film o tradycjach wielkanocnych i świetny pomysł/ inspirację do wykonania zajączka

https://liblink.pl/k8wnPIlNU5

https://liblink.pl/Vq16nRx3yF      

 

 

CIEKAWOSTKI WIELKANOCNE ZE ŚWIATA

Dzieci w USA każdego roku spodziewają się dostawy kolorowych jajek i słodyczy od króliczka. Ta tradycja do USA przybyła razem z niemieckimi imigrantami na początku XVII wieku i wywodzi się z wierzenia, że króliki i jajka symbolizują płodność i odrodzenie. W Polsce w Wielkanocy Poniedziałek oblewamy się wodą, we Florencji podpalany jest wielki wóz z fajerwerkami, a dla Norwegów Wielkanoc jest popularnym czasem do czytania powieści kryminalnych. Różne kraje mają swoje własne wielkanocne obrzędy i tradycje. Poniżej kilka z nich:

 

1. FINLANDIA

Dzieci w tym skandynawskim kraju przebierają się za czarownice, malują sobie twarze, wiążą chusty na głowach, noszą witki wierzbowe przyozdobione piórami i proszą ludzi na ulicach o czekoladowe jajka. W niektórych częściach zachodniej Finlandii w Niedzielę Wielkanocną pali się ogniska – jest to nordycka tradycja wynikająca z przekonania, że płomienie odpędzają czarownice, które latają na miotłach między Wielkim Piątkiem a Niedzielą Wielkanocną.

 

 

2. FRANCJA

Jeżeli znajdziesz się w Haux położonym na południu Francji w Wielkanocny Poniedziałek, to nie zapomnij o… widelcu. Co roku na głównym rynku miasta serwowany jest gigantyczny omlet. Wykorzystuje się do niego ponad 4500 jaj, a najeść się nim może nawet 1000 osób.

Tradycja wywodzi się podobno z czasów Napoleońskich – wtedy to Napoleon ze swoją armią podróżował przez południową Francję. W Haux zatrzymali się by się posilić, a mieszkańcy zaserwowali omlety. Napoleonowi posmakowały tak bardzo, że kazał mieszkańcom zgromadzić wszystkie jajka i przyrządzić olbrzymi omlet dla swojej armii następnego dnia.

 

3. KORFU (GRECJA)

Rankiem w Wielką Sobotę odbywa się na Korfu tradycyjne „rzucanie garnkami”. Ludzie wyrzucają z okien gliniane garnki i miski, które rozbijają się na ulicy. Niektórzy mówią, że zwyczaj ten wywodzi się od wenecjan, którzy w Nowy Rok wyrzucali stare rzeczy. Inni uważają, że wyrzucanie garnków wita wiosnę i symbolizuje nowe uprawy, które zostaną zebrane do nowych naczyń.

 

 

4. CZECHY I SŁOWACJA

Planujesz podróż do naszych południowych sąsiadów okresie wielkanocnym? Lepiej uważnie się rozglądaj – istnieje tu obyczaj, że w Poniedziałek Wielkanocny mężczyźni żartobliwie smagają kobiety witkami brzozowymi przyozdobionymi wstążkami. Wierzba jest pierwszym drzewem kwitnącym na wiosnę, więc mówi się, że jej gałęzie przekazują kobietom witalność i płodność drzewa.

 

5. WASZYNGTON (USA)

Od ponad 130 lat na południowym trawniku Białego Domu odbywa się „Easter Egg Roll” czyli „wielkanocne turlanie jajek”. Główną atrakcją jest toczenie barwnej pisanki dużą drewnianą łyżką. Z czasem doszło więcej rozrywek takich jak występy muzyków czy polowanie na jajka.

 

26.03.2021

Garść biologicznych informacji na temat jaja

 

Masa jednego jaja wynosi 40,7g. Jajo składa się z 4 części: żółtko – 32% jaja, białko – 62% jaja, skorupka – 12%, błonka – 3%. Najbardziej wartościowe jest żółtko, które ma kształt kuli, a najlepiej je spożywać na miękko. Żółtko przyczepione jest chalazami. Barwa żółtka zależy od rasy kury i rodzaju paszy. Żółtko składa się z kilku warstw ciemniejszych i jaśniejszych ułożonych na przemian. Warstwy ciemniejsze mają więcej tłuszczu. Żółtko ma konsystencję jądra i w miarę starzenia staje się coraz rzadsze. Na powierzchni żółtka jest tarczka zarodkowa.

Jaja zawierają wszystkie składniki odżywcze niezbędne do rozwoju zarodka, dlatego jest takie dla nas pożywne. W skład chemiczny jaja wchodzą białka, tłuszcze, składniki mineralne rozpuszczone w wodzie oraz witaminy. Żółtko jest bogate w żelazo, pierwiastek niezbędny do budowy hemoglobiny krwi człowieka.

Wszystko wskazuje na to, że należy jeść jaja nie tylko w Święta Wielkanocne, ale cały rok.

         

 

Mamy również dla Was ciekawy filmik pt. " O jakju ... prawie wszystko" . Zapraszamy do obejrzenia :)

 

25.03.2021

Palma wielkanocna - skąd pochodzi zwyczaj, co symbolizuje palma, jak wykonać palmę

                         

Symbolika palmy wielkanocnej

Palma wielkanocna jest symbolem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy, zwycięstwa, ale także symbolem męki oraz odkupienia. Niedziela Palmowa (zwana też Niedzielą Wierzbną) przypada na tydzień przed Niedzielą Wielkanocną. Tradycja święcenia palm sięga w Polsce XI wieku, choć sam zwyczaj ich przygotowania jest znacznie starszy.

Współcześnie palma wielkanocna jest postrzegana przede wszystkim jako element tradycji oraz dekoracja. Dawniej wierzono, że jeśli domownicy mają poświęconą palmę, nic złego im się nie stanie. Palma chroni przed nieczystymi mocami nie tylko ludzi, ale także zwierzęta. Zachowa domowników i ich inwentarz w zdrowiu i da im spokój. Uchroni też plony przed niepogodą – gradobiciem, powodzią, pożarem, burzą, wichurą. Przed laty po powrocie z kościoła w Niedzielę Palmową gospodynie dawały dzieciom do zjedzenia bazie kotki albo delikatnie uderzały palmami swoje dzieci. Wszystko dlatego, aby potomstwo było zahartowane, rosło silne i zdrowe. Kto cierpiał na ból gardła, też łykał bazie. 

Jak samemu wykonać palmę wielkanocną

Palma wielkanocna ma być kolorowa jak wiosna. Ma też dawać nadzieję, bo nadzieja rodzi się wiosną, jak przyroda budzi się do życia. Rdzeniem palmy może być prosty patyk, kijek. W palmie znajdują się nie tylko gałązki wierzby z rozwiniętymi kotkami. Kto chce ją sam zrobić, może przystroić ją bukszpanem, żonkilami, krokusami, gałązkami malin, porzeczek oraz iglaków, a także suszonymi kwiatami, kłosami, trawami.

Palmę można przyozdobić bibułą i krepą, a nawet wstążkami i tasiemkami. Całość warto przewiązać sznurkiem, tasiemką, włóczką albo drutem (w sprzedaży istnieje coś takiego, jak drut florystyczny). Dolna część palmy powinna być obwinięta bibułą.

Palmę wielkanocną spal, a nie wyrzucaj

Palmy nie wolno wyrzucić na śmietnik po świętach wielkanocnych, bo może to sprowadzić rychłe nieszczęście na domowników. Kto już jej nie chce, powinien ją spalić albo zanieść do kościoła i dać księdzu na przechowanie, a potem – spalenie. To właśnie ze spalonych palm pochodzi popiół, którym posypuje się głowy wiernych w Środę Popielcową.

 

 

24.03.2021

 

                    Walory turystyczne naszego regionu – Park Krajobrazowy Dolina Słupi

    Coraz częściej słońce gośli na niebie, zatem warto przypomnieć sobie o spacerach do lasu, nad rzekę, czy nad morze. Taką perełką naszego regionu jest PK Dolina Słupi. Jest to park nam najbliżej położony.
    W Dolinie Słupi są tereny urozmaicone i bogate pod względem flory i fauny. Podczas wiosennego spaceru możemy podziwiać wiele gatunków ptaków, ssaków oraz roślin. Są tu liczne jeziora. Park dysponuje aż 4 szlakami turystycznymi oraz 6 ścieżkami przyrodniczymi, więc jest w czym wybierać. Na terenie parku preferuje się turystykę pieszą, rowerową i kajakową. Rzeka Słupia będąc uznawana za rzekę górską (szybki nurt) stwarza dogodne warunki do kajakowania i wędkarstwa.
    Niezwykle ciekawy jest Szlak Elektrowni Wodnych obejmujący następujące zespoły : Elektrownia wodna „Struga” we wsi Soszyca, „Gąskowo” w Gałąźni Małej (obiekty tej elektrowni stanowią unikalny na skalę europejską przykład rozwiązan technicznych), czy elektrowni wodna przy młynie zamkowym koło Zamku Książąt Pomorskich w Słupsku. Wymienione elektrownie to budowle ponad stuletnie.
    Zachęcam także do odwiedzenia siedziby PK Dolina Słupi w Słupsku, w której znajdują się ciekawe wystawy i projekty edukacyjne dla dzieci i dorosłych.
Link do oficjalnej strony parku:  https://dolinaslupi.pl/aktualnosci-7/

 

            

 

Perełki naszego regionu – Słowiński Park Narodowy

Kolejnym ciekawym przyrodniczo miejscem jest Słowiński Park Narodowy obfitujący w lasy sosnowe i ruchome wydmy. Pamiętajmy, że spacer w lesie sosnowym jest bardzo zdrowy ze względu na olejki eteryczne wydzielane przez sosnę.

           

SPN został wpisany na listę Światowego Rezerwatu Przyrody, co bardzo podniosło rangę tej cennej formy ochrony przyrody. Najciekawsze dla turystów są ruchome wydmy. Jest tu wiele tras dla spacerowiczów. Warto wybrać się z dziećmi na spacer szczególnie w trakcie zdalnego nauczania. W parku możemy natrafić na takie gatunki roślin jak mikołajek nadmorski, czy chrobotek reniferowy. Pamiętajmy, że nie wolno zrywać roślin, ani łamać gałązek drzew i krzewów – są pod ochroną. W parku możemy poruszać się tylko wyznaczonymi trasami.

Oprócz wydm na uwagę zasługują jeziora – Gardno i Łebsko. Tu też można miło spędzić czas. Nad jeziorami gniazduje wiele ciekawych gatunków ptaków wodnych, a wśród traw można natknąć się na żmiję zygzakowatą, czy padalca.

Powierzchnia parku jest dość imponująca, bo ponad 32 tysiące hektarów, w tym pas Morza Bałtyckiego, zatem po przejściu przez wydmy dochodzimy do brzegu morskiego i dalej spacer możemy kontynuować mocząc stopy w morzu .

Zapraszam na oficjalną stronę parku: https://slowinskipn.pl/pl/

               

 

 

 

CZY ZNASZ WIOSENNE CIEKAWOSTKI ?

Po długiej zimie wszyscy cieszymy się słońcem i ciepłem, śpiewem ptaków i odrodzeniem natury. 20 marca to pierwszy dzień wiosny. Dla wielu z nas przejście z z zimy na wiosnę to bardzo potrzebna przerwa od chłodnych, śnieżnych dni. Dla innych wiosna to czas wielkich zmian i nowych początków.

- Powszechnie myślimy o marcu, kwietniu i maju jako miesiącach wiosennych, ale astronomicznie wiosna oficjalnie zaczyna się na równonocy wiosennej.

- Dzieci rosną szybciej wiosną

- Około 1800 gatunków ptaków spośród 10000, migruje wiosną, wracając do domu po wylocie na zimę.

- Pierwszym kwiatem kwitnącym wiosną jest często mniszek. Kwiat ten pochodzi z Azji i może być stosowany jako żywność i lekarstwo.

- Wiosna jest jedną z czterech pór roku na Ziemi. Podobnie jak pozostałe trzy pory roku, wiosna jest spowodowana przechyleniem osi Ziemi.

- Najstarsze znane użycie terminu „wiosenne porządki” miało miejsce w 1857 roku.

- Słowa „wiosna” używaliśmy dla pory roku od XVI wieku.

- Pierwszymi wiosennymi kwiatami są zazwyczaj żonkile, mniszki, lilie, tulipany i irys.

- Wiosną jest więcej światła dziennego, ponieważ oś Ziemi przechyla się w kierunku słońca o tej porze roku.

- Pierwszego dnia wiosny wschód i zachód słońca są oddalone od siebie o około 12 godzin na całym świecie.
Mit mówi, że na równonocy wiosennej i tylko wtedy można stanąć surowe jajko na jego końcu. To tylko mit. Przy odrobinie praktyki można to zrobić o każdej porze roku.

- Benjamin Franklin jako pierwszy zaproponował zmianę czasu w 1784 roku. Został on w pełni wdrożony dopiero pod koniec II wojny światowej.

- Gorączka wiosenna jest prawdziwa. Wiosną, kiedy temperatura wzrasta, naczynia krwionośne rozszerzają się, a niektórzy ludzie mają wtedy większą energię.

- Jeśli staniesz na równiku w pierwszy dzień wiosny, zobaczysz, że słońce przechodzi bezpośrednio nad głową. Dzieje się tak tylko dwa razy w roku – pierwszy dzień wiosny i pierwszy dzień jesieni.

- Małe ptaki uczą się śpiewać wiosną. Choć rodzą się z umiejętnością śpiewania, muszą nauczyć się specyficznych piosenek swojego gatunku. Często uczą się swoich piosenek w ciągu dwóch miesięcy od narodzin.

- To wszystko są doskonałe powody, dla których wszyscy powinniśmy poświęcić czas i cieszyć się tą porą roku. Nie ma nic lepszego być świadkiem na własne oczy, że po trudnym, zimnym i ciemnym okresie zawsze możemy liczyć na ponowne zobaczenie piękna i światła. Na tym właśnie polega wiosna.

 

23.03.2021

 

                                               

 

 

 

Chyba jest już wiosna 

Z naszych obserwacji wynika, że jest już wiosna, bo zaczęło się marcowanie kotów. Znikają nasze domowe pupile na całe noce. Ale nie tylko koty poczuły wiosnę. Wiele gatunków ptaków rozpoczęło gody, np. sójka. Samce sójki zalecają się do samiczek, aby te wybrały je na swoich partnerów. Bociany poprawiają swoje zeszłoroczne gniazda. Tu warto przypomnieć, że bociany łączą się w pary na wiele lat, podobnie jak łabędź niemy. Wczesną wiosną jako pierwsze kwitną wierzy, olsze, leszczyny, które często są utrapieniem dla alergików.

                      

Zapraszam do obejrzenia filmiku EduKredka o zmianach w przyrodzie wiosną:

https://www.youtube.com/watch?v=n48RQ4OpHZA

Polecam zakup lub wypożyczenie przewodnika:

 

22.03.2021 r

22 marca 2021 przypada Światowy Dzień Wody

W tym roku obchodzony jest pod hasłem „Docenianie wody”. Organizacje międzynarodowe zajmujące się ochroną środowiska zgodnie stwierdzają, że wody zaczyna brakować w tych miejscach, w których do tej pory nie było problemu. Obecnie około 2 mld ludzi na świecie ma utrudniony dostęp do czystej wody, a problem ten dotyczy 100 mln z Europy. Oblicza się, że do 2050 roku zapotrzebowanie na wodę wzrośnie dwukrotnie, a nie zapominajmy, że słodkiej wody mamy zaledwie 2% na Ziemi. Pozostała część to woda słona mórz i oceanów.

Wszystko wskazuje na to, że musimy oszczędzać wodę. Jest ona potrzebna nie tylko człowiekowi, ale także pozostałym zwierzętom i roślinom. Bez wody nie da się żyć.

Rozpoczęła się wiosna zatem pamiętajmy, aby trawniki i ogrody podlewać w odpowiednich porach tak, aby rośliny miały szansę ją pobrać. Nie marnujmy wody podlewając w południe słoneczne. Istnieje wiele sposobów oszczędzania wody, np. korzystanie z prysznica zamiast wanny, uszczelnianie cieknących kranów, czy zwyczajnie zbieranie deszczówki. Ograniczenie zuzycia wody pozwoli na lepsze gospodarowanie jej zasobami. Doceniajmy wodę!

zdj. agronews.com.pl

 

Opowiastka z morałem: Możesz być morzem lub szklanką wody.

„Pewien człowiek cały czas czuł się przygnębiony trudnościami życia. Pewnego razu poskarżył się znanemu mistrzowi życia duchowego.

- Nie mogę tak dłużej! Życie stało się nie do zniesienia.

Mistrz wziął garść popiołu i wrzucił do szklanki z kryształowo czystą wodą do picia, która stała przed nim i rzekł:

- To są twoje cierpienia.

Woda w szklance zabrudziła się i zmętniała. Mistrz wylał ją.

Potem Mistrz wziął garść popiołu, ale tym razem wrzucił popiół w morze.

W jednej chwili popiół rozproszył się w morzu, a woda morska pozostała tak samo czysta jak była przedtem.

- Widzisz? - zapytał mistrz. Każdego ranka musisz zdecydować czy masz być szklanką wody czy morzem.”

W życiu pojawiają się problemy, ale to od Ciebie zależy, czy będziesz szklanką wody czy morzem. Nie pozwól by pojawiające się trudności wypełniły całe Twoje życie. Spróbuj wyolbrzymiać szczęście zamiast problemy, a swój problem potraktuj jak wyzwanie.

Pamiętaj, problemem nie jest sam problem, lecz Twoje podejście do niego.

 

PIERWSZY DZIEŃ WIOSNY!!!

 

 

Pierwszy dzień wiosny, czyli zrównanie dnia z nocą, dla Słowian był najważniejszym świętem w całym roku. Dzień zwyciężał noc, a dobro – zło, wtedy rodziło się nowe życie po wyczerpującej zimie, stąd Jare Święto, zwane również Jarymi Godami. Dzień ten przypada 21 marca - rozpoczyna się wtedy kalendarzowa wiosna, natomiast astronomiczna ma swój początek w momencie, gdy Słońce przekracza równik. Jest to moment zwany przez astronomów równonocą wiosenną i przeważnie ma  miejsce około 20 marca. 

Święto to było nawet kilkudniowym cyklem obrzędów. Rozpoczynało je topienie słomianej kukły, symbolizującej boginię zwaną Marzanną, Morą Śmiercią lub Smertką. Utopienie Marzanny oznaczało śmierć zimy. W prastarych czasach kukłę wykonywano ze słomy i owijano kolorowymi szmatkami. Ceremonia jej utopienia ma spowodować odejście zimy, przebudzenie przyrody do życia, przywoływaniem wiosny i powodzenie w uprawie roślin i hodowli zwierząt. Przez cały dzień dzieci nosiły kukłę po wsi, zaglądając do każdego domu i podtapiając, gdzie to tylko było możliwe. Wieczorem kukłę przejmowała młodzież, która przy zapalonych pochodniach szła ostatecznie utopić śmierć w rzece czy jeziorze. Czyniono przy tym ogromny hałas, klekocząc kołatkami, śpiewając i stukając w co popadnie. Kolejnego dnia malowano pisanki, które były symbolem odrodzenia życia

            Z wierzeń i obyczajów prasłowiańskich pochodzi zwyczaj malowania jajek. Nasi przodkowie przed chrystianizacją ozdabiali pisanki właśnie w Jare Święto, a w miarę rozpowszechniania się chrześcijaństwa zwyczaj ten został przejęty przez misjonarzy i przeniesiony na dni wielkanocne, zachowując właściwie całą swoją pradawną symbolikę.

W święto to należało też porządnie się umyć w świętej wodzie – najlepiej zimnej, a także przyjąć dla zdrowia kilka razów wierzbową witką, dla zdrowia. Zwyczaj ów zwano śmigusem.

Oba obrzędy połączono w znany nam do dziś śmigus-dyngus.

Jare Święto nie było tylko okazją do psot, zabawy i  żartów, miało też dla Słowian głęboki wymiar religijny. Tego dnia rodził się bóg Jaryło, patron Jarego Święta. To bóg płodności i wiosny, przedstawiany jako młodzieniec z wieńcem na głowie, siedzący na białym koniu, w jednym ręku trzymający pęk zboża, a w drugim ludzką głowę.

Jaryło według różnych przekazów był nie tylko patronem odradzającego się świata wiosny, ale także bogiem wojny, utożsamianym z rzymskim Marsem. Żywot jego był krótki, jak niemal wszystko w prasłowiańskich wierzeniach był ściśle powiązany ze zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie. Trwał tyle, ile astronomiczna wiosna. Tuż po nocy kupały Jaryła umierał i urządzano mu uroczysty, symboliczny pogrzeb.

W Jare Gody dopiero Jaryło rozpoczynał panowanie nad Ziemią. W trakcie rytualnych obrzędów żercy, czyli prasłowiańscy kapłani, składali mu ofiary, aby skutecznie zapłodnił Mokoszę - prasłowiańskie wyobrażenie bogini Ziemi; i zapewnił obfite plony. Nasi przodkowie wierzyli, że życie ludzkie jest ściśle związane z przyrodą i kondycją natury. 

A jak dziś obchodzimy pierwszy dzień wiosny???

Dziś Marzannę się tylko topi - dawniej przed jej utopieniem należało ją jeszcze podpalić. Obecnie tradycja topienia Marzanny ma charakter zabawy i nadal jest praktykowana w wielu szkołach. Dzieci samodzielnie przygotowują kukłę i pod nadzorem nauczycieli udają się nad najbliższą rzekę, żeby tam ją utopić w wodzie i w ten sposób pożegnać zimę i powitać wiosnę.

           Dzień Wagarowicza - pierwszy dzień wiosny jest również okazją do tego, żeby nie pójść do szkoły na lekcje. Jest to jedyny dzień w roku, kiedy rodzice i nauczyciele przymykają oko na wagarowanie. Wiele szkół rezygnuje tego dnia z normalnych zajęć i organizuje bale przebierańców, topienie Marzanny, zabawy i konkursy.

Poniżej film przedstawiajacy obrzęd topienia marzanny:

Zapraszamy również do zabaw wiosennych :) Link poniżej:

https://liblink.pl/INHk7aGPSu

 

 

21.12.2020 r

Gwiazda Betlejemska widziana blisko 800 lat temu i dziś 21 grudnia 2020 r.

21 grudnia 2020 roku na niebie pojawi się niezwykłe zjawisko, wielka koniunkcja Jowisza i Saturna. Gwiazda Betlejemska pojawi się na niebie już za kilka dni, bo 21 grudnia 2020 roku. Ostatni raz zjawisko to było widziane w 1226 roku, czyli blisko 800 lat temu. Gwiazda Betlejemska to w rzeczywistości wynik wielkiej koniunkcji Jowisza i Saturna - dwóch największych planet Układu Słonecznego, która przypadnie właśnie w noc zimowego przesilenia 2020 roku. Gwiazda będzie widoczna przez kilka dni.

 

Więcej informacji znajdziecie na stronie:

https://wiadomosci.radiozet.pl/Nauka/Gwiazda-Betlejemska-2020.-Wielka-koniunkcja-Jowisza-i-Saturna.-Kiedy-Data-i-godzina?fbclid=IwAR1mZe8mmikXZRdxOYxuNDTe_9u7jp1OlcrBdXbNUcT-5etb87hNI1dIJwQ

 

Pierszy dzień kalendarzowej zimy

 Z 20 na 21-ego grudnia noc trwała 16 godzin i 46 minut. To najdłuższa noc w roku. Zaś 21 grudnia to najkrótszy dzień w roku, trwający zaledwie 7 godzin i 14 minut (wschód Słońca - 8.07, zachód - 15.21). Od dzisiejszego popołudnia będziemy już wyglądać Gwiazdy Betlejemskiej, która rozbłyśnie dzięki koniunkcji (zbliżeniu się do siebie) Jowisza i Saturna.

Zatem zima już nadeszła, choć za oknem nie widać śniegu.

A tymczasem zapraszamy Was do obejrzenia filmu, pt. Cicha Noc: Opowieść o Bożym Narodzeniu.

https://www.youtube.com/watch?v=OnE1sJd0ZZM

Miłego oglądania J

 

Świąteczne zapachy z chemicznego punktu widzenia

Święta kojarzą się nam z określonym zapachem, smakiem i obrazem. Wszystko to możemy wyjaśnić z poziomu chemii.

Choinka, czyli jodła, świerk lub sosna, wydziela piękny zapach, który kojarzy się nam z lasem. Pochodzi on od żywicy, która zawiera związek chemiczny o wzorze C10 H16, inaczej α-Pinen (organiczny związek z grupy cyklicznych monoterpenów). Wykorzystywany jest do inhalacji oraz produkcji kamfory.

                      

Źródło zdj. https://dutch-passion.com/pl/blog/co-to-jest-alfa-pinen-zastosowanie-i-dzialanie-tego-terpenu-n968

Za zapach karpia odpowiada związek chemiczny geosmina.  C12H22O. Związek ten jest produkowany m.in. przez sinice. A czy wiecie, co należy zrobić, aby się pozbyć zapachu ryby z rąk? Otóż należy ręce posmarować sokiem z cytryny. Zachodzi wówczas reakcja chemiczna zobojętniania J O tym uczniowie uczą się na chemii w klasie ósmej.

Do pomarańczy wbijamy goździki, aby w domu unosił się piękny zapach eugenolu o wzorze C10H12O2. Eugenol stosuje sie także w stomatologii do wypełniania ubytków.

             

Źródło zdj. http://www.pfs.org.pl/siodemka.php?s=EUGENOL&lit=A

Ześwietami kojarzą się nam także owoce cytrusowe, a te zapach swój zawdzięczają limonenowi C10H16. Limonen posiada nie tylko właściwości aromatyczne, ale także jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem, składnikiem farb i detergentów.

 

18.12.2020 r

Ciekawostki z różnych zakątków świata. Tradycje bożonarodzeniowe na świecie

16.12.2020 r

Skąd pochodzi nazwa gwiazdy betlejemskiej?

Wilczomlecz (poinsecja) nazywany jest gwiazdą betlejemską. I słusznie, ponieważ kwiat ten zakwita na Boże Narodzenie. Jednakże nie wszyscy wiedzą, że może kwitnąć cały rok. Ciekawe jest to, że czerwone liście są uważane za kwiat, tymczasem kwiatki są niepozorne, otoczone ozdobnymi czerwonymi liśćmi.

 

           

Nazwa Gwiazda Betlejemska pochodzi od jasnego obiektu astronomicznego, który według Biblii doprowadził Mędrców ze Wschodu do stajenki, gdzie narodził się Jezus Chrystus.

 

Jadalne ozdoby choinkowe – inspiracje na święta J

Pierniczki. Pierniczki to najczęściej wieszane na choince słodycze w Polsce.

Pomarańcze z goździkami. Pomarańcze nabijane goździkami spotykamy coraz częściej.

Orzechy. Jest kilka sposobów na wieszanie orzechów na choince.

Czekoladowe figurki i domowe czekoladowe dekoracje.

Girlanda i wianuszki z cukierków. A nawet cukierki w sweterkach J

 

 

15.12.2020 r

Zapach cynamonu w święta

 

 

Cynamonem pachną święta.  Lubicie cynamon? Czy wiecie skąd się bierze?

Cynamon to popularna przyprawa kuchenna, którą otrzymuje się najczęściej z wysuszonej kory cynamonowca cejlońskiego.

Występuje w dwóch postaciach, utarty na proszek lub w niewielkich, zwiniętych w rulonik kawałkach.

Ma kolor rdzawy i dzięki zawartemu w niej olejkowi cynamonowemu charakterystyczny słodkawo-korzenny, lekko piekący smak i silny aromat.

Cynamon używany jest do przyprawiania wielu potraw.

A do czego Wy to używacie?

Jak powstaje cynamon? Zobaczcie ten filmik.

 

                                            

 

 

14.12.2020 r

Nie tylko ludzie wykorzystują zdrowotne właściwości ziół

Uczeni wykazali, że wróble, podobnie jak ludzie, używają ziół leczniczych do obrony przed pasożytami i poprawy stanu potomstwa.

Okazało się, że rdzawy wróbel używa chińskie aromatyczne liście piołunu w swoich gniazdach jako formę medycyny zapobiegawczej.

 „Związki fitochemiczne zawarte w liściach piołunu zmniejszyły inwazję pasożytów gniazdowych, co skutkuje produkcją zdrowszych piskląt” - stwierdził dr William Feeney z Environmental Futures Research Institute .

„Święto Smoczych Łodzi jest jednym z największych festiwali narodowych w Chinach, podczas którego ludzie rytualnie wieszają piołun na drzwiach i kąpią swoje dzieci w wodzie nasączonej piołunem, wierząc, że zapewnia ochronę przed złym zdrowiem” - powiedział dr Feeney. Zaobserwowano, że w tym samym czasie wróble włączały liście piołunu do budowy gniazd i te gniazda miały mniej pasożytów. To zachowanie ptaków świadczy o stosowaniu ziół jako leku profilaktycznego, aby chronić potomstwo przed złym stanem zdrowia.

Właściwości lecznicze piołunu są dobrze znane, wraz z identyfikacją związków przeciwpasożytniczych w roślinie.

                  

 

 

Nowinki ze świata nauki - co łączy rakiety, kurtki i patelnie, czyli małe co nieco o  teflonie

Chemiczna nazwa teflonu to politetrafluoroetylen. Nazwa trudna do wymówienia, ale za to związek chemiczny godny uwagi. Został odkryty w 1938 roku. To długi polimer zbudowany z cząsteczek na kształt choinkowych łańcuchów zawierających fluor i węgiel. Zatem temat pasuje do grudnia J. Związki fluoru są bardzo odporne chemicznie i trzeba naprawdę wysokiej temperatury, żeby je rozerwać.

Pierwsze wykorzystanie teflonu było podczas II Wojny Światowej do pojemników na wysoce żrący i radioaktywny heksafluorek uranu (VI). Później nadszedł czas „zimnej wojny”, kiedy to budowano rakiety kosmiczne. Potrzebny był materiał z jednej strony bardzo wytrzymały na skrajnie niskie temperatury, a z drugiej na bardzo wysokie. Sprostał temu znowu teflon. W 1969 roku panowie Gore, ojciec i syn, wynaleźli porowaty teflon, który wykorzystuje się do produkcji wszyskiego, co jest wodoodporne i oddychające, czyli kurtki, namioty, pokrowce i buty. Wreszcie przyszedł czas na patelnie. Po raz pierwszy patelnie pokryto teflonem we Francji. Żona poprosiła francuskiego inżyniera Marca Gregoire, aby ten pokrył jej garnki i patelnie tym ciekawym polimerem. No i udało się, rozpoczęła się kariera teflonowych patelni, która trwa do dzisiaj. Ale to nie koniec. Teflon stosuje się także w medycynie do pokrywania narzędzi, czy protez kończyn, ktore wówczas łatwiej utrzymać w sterylności.

Zatem „czapki z głów” przed teflonem J

 

                      

 

 

 

Nasze porady na przedświąteczny czas J

1. Nie myj okien; nie chcesz chyba, żeby ptaszki uderzyły w czystą szybę i zrobiły sobie krzywdę;
2. Nie pastuj podłóg, bo gość się poślizgnie i złamie nogę;
3. Nie ściągaj pajęczyn – pająk też chce mieć swój domek;
4. Nie gotuj wyszukanych potraw, bo goście będą się martwić, czym Cię nakarmić, jak do nich zawitasz;
5. Wszystko, co musisz zrobić przed świętami, to ubrać się w uśmiech i dobry humor;
6. Nie stresuj się, stres skraca życie, a Ty masz jeszcze wiele do zrobienia.

 

11.12.2020 r

Jak poprawić odpornośc organizmu?

Mamy czas jesienno-zimowy, zatem pora już nieco bardziej zadbać o odporność.

Najważniejsza dla utrzymania zdrowia jest witamina C i D. Witaminę C, czyli kwas askorbinowy, powinniśmy pobierać w postaci jej soli, czyli askorbinianu sodu. Wiele osób postępuje błędnie spożywając kwas askorbinowy, który jest szkodliwy dla żołądka. Sól kwasu askorbinowego to właśnie askorninian sodu, który już nie podrażnia śluzówki żołądka. Produktami bogatymi w witaminę C są: aronia, czarna porzeczka, owoce cytrusowe. Warto latem zamrozić aronię, czy porzeczkę, aby zimą wspomagać organizm w utrzymaniu odporności.

                       

Witamina D jest nazywana witaminą Słońca, ponieważ syntetyzuje się w skórze na Słońcu. Musimy pamietać, że aby wytworzyć w sposób naturalny witaminę D musielibyśmy długo przebywać na Słońcu i to bez odzieży. Warto zatem pamiętać o przyjmowaniu witaminy D w kropelkach oraz latem jak najczęściej przebywać na świeżym powietrzu. Produkty spożywcze bogate w witaminę D to: świeży węgorz, dorsz, kawior. Badania naukowe dowodzą, że dzięki witaminie D zmiejsza się o 50% ryzyko zachorowania na raka. Witamina D poprawia przyswajanie wapnia, dlatego pomaga zadbać o zdrowe kości i ich rozwój. Większość z nas ma ją na bardzo niskim poziomie. Warto o tym pamiętać.

              

 

10.12.2020 

Ślady i tropy zwierząt zimą

 

                                              Rys. Tropy zwierząt

 

Zimą las nie jest mniej ciekawy niż latem. W tym trudnym czasie zachęcam do szukania i odczytywania tropów zwierząt podczas rodzinnych spacerów. To własnie zimą łatwiej jest zauważyć tropy i ślady pozostawione przez zwierzęta, dla których te miejsca są czasem intensywnego poszukiwania pokarmu. Bardzo ciekawą pozycją książkową jest „Czyj to trop?” wydaną przez Lasy Państwowe. Możemy zapoznać się ze zwyczajami zwierząt nas otaczających. Warto pamietać jaka jest różnica między tropem, a śladem. Trop to odcisk na śniegu, piasku, błocie kończyn zwierząt. Ślady zaś to wylinki, odchody, czy pozostałości kości po zwierzetach.

                           

Zdj. Ślady zwierząt

 

09.12.2020 r

Dlaczego zimą nie ma u nas śniegu? Ocieplenie klimatu.

Już od wielu lat klimatolodzy alarmują na temat ocieplenia klimatu na Ziemi.

Niegdyś zima wyglądała tak:

                    

Zdjęcia przedstawiają zimę w Polsce w 1980 roku. Prawda, że są zdecydowanie różne od zimy w ostatnich latach?

                

Przyczyną takiego stanu jest efekt cieplarniany, o którym dzieci uczą się już w klasie czwartej na przyrodzie. Czynnikami powodującymi efekt cieplarniany są tak zwane gazy cieplarniane, które produkuje człowiek. Do gazów cieplarnianych zaliczamy: dwutlenek węgla, metan, tlenki azotu. Jeśli człowiek zmiejszy ilość emitowanych gazów, może wrócą do nas śnieżne i mroźne zimy J

 

 

Zobaczcie, jak piękna jest Polska!

Odkrywamy, że Polska to także kraj bogaty kulturowo.

Wyjątkowe plaże, piękne górskie szlaki, zabytkowe kopalnie soli czy węgla kamiennego do tego wiele pięknych zachowanych zamków i pałaców .

 

 

 

Polskie Parki Narodowe - W harmonii z przyrodą

W harmonii z przyrodą w polskich parkach narodowych.

Wszyscy jesteśmy ważni dla przyrody, a przyroda powinna być ważna dla wszystkich!

Zapraszamy na filmik edukacyjny.

 

 

 

 

08.12.2020 r

 

Potrawy wigilijne w różnych regionach Polski

Dolny Śląsk

Tradycyjne potrawy na ślącku to kapusta z grzybami, fasolka z suszonymi śliwkami, zupa grzybowa z łazankami, barszcz czerwony z uszkami, karp, ćwikła, a na koniec podaje się kompot z suszonych śliwek. Starsi Ślązacy pamiętają, gdy podawano zawijane w ciasto śledzie i zupę grochową.

Kujawsko-pomorskie

W tym regionie spożywano takie potrawy świąteczne jak: ryby, śledzie, zupa grzybowa, zupa z suszonych owoców, kiszka z kaszy i ziemniaków, kasza jaglana, kluski i pieczywo z makiem. Obowiązkowo musiała pojawić się także zupa z suszonych śliwek, groch, jagła i kapusta z grzybami. Dawnym obyczajem było  pieczenie ciastek w kształcie zwierząt rolnych. Ten rodzaj ciastek dawano właśnie zwierzętom, aby były silne i zdrowe.

 

Lubelskie

Na stole obowiązkowo musiała pojawić się fasola przygotowana z makiem na słodko, kapusta z grzybami; barszcz czerwony z grzybkami, śledzie w marynacie z gorczycą pieczone w piecu na blachach wraz z cebulą, kutia z pszenicy obtłuczonej w stępie, pierogi gotowane z serem z siemienia konopnego, kartofle na cało z olejem i parzoną cebulą; podpłomyki w roztartym czosnku z olejem; kisiel z mąki kartoflanej i suszonych owoców; smażone racuchy z wolnego ciasta posypane cukrem,. Dania przyprawiano natomiast kminkiem, gorczycą, koprem i miętą

 

Sezon na pomarańcze, zatem jedzmy je!

Gdy u nas jest zima (jaka jest, taka jest, ale zima), to na półkuli południowej Ziemi jest lato. Chyba mało kto nie lubi jeść pomarańczy. Rośliny te w Grecji kwitną w lutym. Kto miał okazję powąchać kwiatów pomarańczy zgozi się, że mają przecudowny zapach.

 

 

Ale nie o zapachu dzisiaj pomówimy, lecz o walorach zdrowotnych tych soczystych owoców.

Już jeden owoc dziennie pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C, a to tylko 70 kcal. Pomarańcze zawierają także cenny dla naszego jelita błonnik, a także wapń do budowy kości. Należy koniecznie owoce zjadać z białą błonką. Zawarta w nich witamina C, nazywana kwasem askorbinowym, jest obecnie niezbędna dla naszego układu odpornościowego.

 

07.12.2020 r

Jak zbudowana jest śnieżynka, czyli płatek śniegu?

Co prawda śniegu jak nie ma, tak nie ma, ale warto przyjrzeć się chociaż jej budowie.

Większość płatków sniegu to gwiazdki sześcioramienne, ale zdarzają się też 12-ramienne. Nie ma dwóch takich samych płatków.  

                                                         

Fot. A. Kljatov

Niektórzy nazywają taką budowę „układem scalonym” (to zdanie fizyków), inni piękną koronką.

Bardzo ciekawie prezentują się płatki jak kwiaty paproci, gdyż ich ramiona rozgałęziają się na wszystkie strony. Oczywiście to tylko porównanie do kwiatu paproci, ponieważ pamiętamy, że paprocie nie kwitną J. 

Fot. Kenneth G.

 

 

Mikołaj w różnych odsłonach

W zależności od regionu Polski mamy różne nazwy Mikołaja.

 

Gwiazdor – fikcyjna postać rozdajaca prezenty w Wigilię Bożego Narodzenia występująca w poznańskiem, na ziemi lubuskiej, Kujawach, Kaszubach, Kociewiu oraz na ziemi bydgoskiej.  

Świety Mikołaj – wzorowany na św. Mikołaju z Miry, biskupie, który rozdawał dary biednym i bezdomnym. Najbardziej znanym czynem św. Mikołaja było podrzucenie sąsiadowi trzech złotych bryłek na posag dla córek.

Gwiazdka – rozdaje prezenty głownie na południu Polski: Bieszczady, Tatry, Kotlina Kłodzka.

Dziadek Mróz – postać rozdająca prezenty na południowo-wschodniej części Polski.

 

„Dziadek Mróz” pochodzi od mongolskiego wodza z Syberii Kis Hana, który jakoby żył z reniferami na mroźnej Arktyce, a jego lodowaty oddech roznosił zimę po Ziemi.

 

04.12.2020 r

4 grudnia przypada Barbórka – Święto Górników

Czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym, skąd wzięło się święto górników na terenie Polski?

Na samym początku Barbórka była wyłącznie świętem religijnym. Już w średniowieczu, w dniu wspomnienia świętej nie wolno było pracować, a od 1800 roku wprowadzono w Europie specjalne, związane z 4 grudnia zwyczaje. Jednym z nich było zrywanie tzw. gałązek św. Barbary – w niektórych miejscach gałązki wiśni lub forsycji miały oznaczać dobrobyt, w innych z kolei były oznaką bliskiego ślubu lub nadziei na zamążpójście.

Kiedy Barbórka zawitała pod ziemię? W kopalni Rauris w Alpach austriackich 4 grudnia górnicy otrzymywali od ludzi tzw. chleb świętej Barbary, wypiekany z ciasta piernikowego. W innych kopalniach na terenach niemieckich, a także w Szwajcarii i Tyrolu, zapalano w tym dniu w sztolniach światło mające chronić pracujących pod ziemią przed nagłą śmiercią.

W Polsce Barbórka od samego początku miała głównie religijny charakter. Właśnie ze względu na te konotacje, władze PRL wprowadziły bardziej świecki charakter obchodów i święto Barbórki stało się obchodami Dnia Górnika.

Co oznaczają kolory piór na górniczych czapkach?

Z lewej strony czako (górnicza czapka) jest pióropusz zrobiony z kogucich piór o długości 22 cm. Kiedyś pełnił on funkcję miotełki, którą górnik wymiatał drobny gruz z otworów strzałkowych. Nie wszyscy wiedzą, że kolor kogucich piór ma swoje znacznie.

Kolor pióropusza na czako oznacza rangę górnika: 

• Zielony - kolor przeznaczony dla dyrektorów generalnych górnictwa.
• Biały - kolor, który noszą technicy, inżynierowie i dyrektorzy górniczy.
• Czarny - kolor dla aspirantów i górników.
• Czerwony - kolor dla członków orkiestry górniczej.
• Biało-czerwony - przeznaczony dla kapelmistrza orkiestry górniczej.

 

 

Jeszcze jedna ciekawostka na dziś :)

Jakie ptaki zimują w Polsce?

Znamy gatunki ptaków, które odlatują z Polski na czas zimy. Należą do nich bociany, żurawie, czaple, gęsi, jaskółki i wiele innych. Ale są też takie, które do nas przylatują przezimować. Wiele z nich jest pod ścisłą ochroną, zatem rzadko możemy je spotkać.

Czeczotka zwyczajna – ptaszek z czerwoną plamką na głowie. Bywa w Polsce od września do lutego (czasami do kwietnia).

Wszystkim znany gil zwyczajny – ptaszek z czerwonym brzuszkiem (samiec). Gatunek pod ścisłą ochroną w Polsce.

  

Grubodziób – nacisk jego dzioba wynosi 70 kg.

 

Jemiołuszka – przylatuje do nas z tundry i tajgi, bo w Polsce jest cieplej zimą J

 

 

01.12.2020 r

Dzisiaj kilka ciekawostek na temat CHOINEK. Poczytajcie :)

Choinka, a świerk, jodła i sosna J

Bardzo często uczniowie każde drzewko iglaste nazywają choinką, zatem wyjaśniam różnice:

 

Choinka – drzewko iglaste tradycyjnie ubierane na Święta Bożego Narodzenia.

 

 

 

                     

 

Świerk – drzewo o krótkich, kłujących igłach i zwisających szyszkach.

 

                  

 

Jodła – drzewo szlachetne, o igłach tępo zakończonych i szyszkach stojących na gałęziach. Jodła ma igły z charakterystycznymi białymi paskami od spodu.

 

    

 

Sosna – drzewo o długich igłach, stosunkowo małych szyszkach. Igły po dwie na krótkopędzie. Dzisiaj rzadziej ubierana jako drzewko świąteczne.

Życzę wszystkim dużo radości z ubierania drzewka iglastego :)

 

 

30.11.2020 r

      1 grudnia przypada Światowy Dzień Walki z AIDS. Poniżej garść informacji dla Was.

HIV (ang. human immunodeficiency wirus) oznacza „ludzkiego wirusa niedoboru odporności”.

Obecnie około 33,3 miliona osób na świecie jest zakażonych wirusem HIV i codziennie rozpoznawanych jest 7000 nowych przypadków zakażeń. Wirus HIV należy do rodziny retrowirusów.

Te wirusy namnażają się, wprowadzając kopię własnego genomu do DNA w naszych komórkach. Następnie ta kopia jest traktowana podobnie jak nasze własne geny i wykorzystuje maszynerię naszych komórek do tworzenia nowych wirusów. Te nowe wirusy mogą następnie zakażać inne komórki. Wirus HIV swoiście zakaża komórki układu immunologicznego, które są wykorzystywane do zwalczania zakażeń — są to przede wszystkim limfocyty T CD4+ i makrofagi. W wyniku zakażenia tych komórek ich zdolność do normalnego funkcjonowania zostaje osłabiona lub całkiem zniszczona. Prowadzi to do niedoboru odporności i osoby zakażone są bardziej wrażliwe na szereg tzw. zakażeń oportunistycznych, które w normalnych warunkach zostałyby pokonane przez układ immunologiczny. Gdy u osoby zakażonej wirusem HIV rozwinie się kilka objawów związanych z niedoborem odporności, taka choroba nazywa się AIDS (ang. acquired immunodeficiency syndrome), czyli zespół nabytego niedoboru odporności. U większości nieleczonych osób zakażonych wirusem HIV ostatecznie rozwinie się AIDS i nastąpi zgon z powodu zakażeń oportunistycznych lub chorób nowotworowych, które będą się rozwijać ze względu na osłabiony układ immunologiczny. Od czasu odkrycia w 1981 roku ponad 30 milionów osób zmarło z powodu AIDS, przy czym większość zgonów nastąpiła w Afryce Subsaharyjskiej, a coraz więcej przypadków obserwuje się w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej.

Istnieją trzy główne drogi przenoszenia wirusa HIV:

• kontakty seksualne

• przez krew

• od matki do dziecka

 

 

https://www.xplorehealth.eu/pl/media/hiv-wirus-o-wielu-zmiennych-twarzach

Żródło:

https://www.xplorehealth.eu/sites/default/files/Educators'%20guide%20-  %20Towards%20AIDS%20eradication%20-%20Background%20Information%20PL.pdf

https://www.edukator.pl/resources/page/HIV-AIDS/7092

 

      Rozpoczął się Adwent. Mamy dla Was "Biologiczny Kalendarz Adwentowy". Zapraszamy do wypełnienia i przesłania do pani Marzeny Żywieckiej.

Link do kalendarza:  BIOLOGICZNY_KALENDARZ_ADWENTOWY_2020_M.Z.docx

25.11.2020 r

 

Jemioła w naszych domach - polskie zwyczaje ludowe. Garść ciekawostek

o półpasożycie.

 

Jak co roku , przed Świętami Bożego Narodzenia, pojawi się w polskich domach jemioła.

 

Jemioła (Viscum L.) – to półpasożyt, czyli częściowo pasożytnicza roślina, rosnąca na drzewach. Najczęściej porasta topole, brzozy, lipy, wierzby i klony, ale można ją spotkać i na innych drzewach. Ma zimozielone liście, dzięki czemu może przeprowadzać fotosyntezę, ale wodę z solami mineralnymi pobiera za pomocą korzeni ssawek z drzewa, na których rośnie.

Jemioły wytwarzają soczyste jagody (białe owoce), które są zjadane przez ptaki. Jednakże dla człowieka owoce jemioły są trujące. Półpasożyt ten występuje w strefach umiarkowanych i ciepłych Ziemi.

Dziś, w wielu domach, gości jemioła w okresie świątecznym. Zgodnie z dawnym zwyczajem gałązki jemioły wiesza się w domach pod sufitem nad wigilijnym stołem, nad kuchnią i nad drzwiami wejściowymi. Obecność jemioły ma przynieść domownikom szczęście i zdrowie w nadchodzącym roku.

Jemioła szczególnie uwielbiana jest przez osoby zakochane, poszukują jej, aby pod nią złożyć pocałunek na ustach kochanej osoby.

 

 

24.11.2020 r

Hej Dzieciaki

Dziś zabieram Was w krótką podróż po układzie słonecznym. Zachęcam do zbudowania makiety takiego układu, ale wg własnych pomysłów.
A oto przed Wami filmik wprowadzający Was w tematykę
https://liblink.pl/A2HNx0WREi

 

Teraz troszkę ciekawostek o MIODZIE

                   

Miód okiem chemika J

Miód pochodzi z nektaru kwiatów. W jego skład wchodzi przede wszystkim woda (w ilości 50-70%), monosacharydy, sacharoza, związki mineralne, białka, kwasy organiczne, związki fosforowe i azotowe, karoten, witaminy, enzymy. W nektarze znajdą się także barwniki oraz substancje aromatyczne.

Każdy z nas wie, że miód zawiera witaminy. W małych ilościach, ale jednak. Będzie to witamina B1, B2, B3, B6, PP, H, E czy witamina C. Witaminy znajdujące się w miodzie są witaminami rozpuszczalnymi w wodzie. Można też mówić o ich trwałości ponieważ miód ma odczyn kwaśny. Dojrzały miód zawiera od 15 do 21% wody. 

 

23.11.2020 r

 

Dolina Motyli zwana popularnie Petaloudes, to jedna z najbardziej popularnych atrakcji przyrodniczych na wyspie Rodos.

Głównym powodem, który przyciąga motyle w to miejsce, są idealne warunki do ich rozrodu. Temperatura w dolinie jest zawsze niższa o pięć stopni, w porównaniu z jakimkolwiek innym miejscem na wyspie. Panuje tutaj również wyjątkowa wilgotność powietrza. Drugi powód to roślinność, a właściwie zapach, jaki wytwarza drzewo z gatunku Liquidibar orientalis. Drzewo to zwane przez Greków Zidia, wytwarza żywicę o silnym aromacie, którą dawniej wykorzystywano w przemyśle farmaceutycznym i garbarni. Do dzisiaj żywica ta wykorzystywana jest przez kościoły jako kadzidło.

 

20.11.2020 r

Dzisiaj ciekawostka dla starszaków :)

Co to jest stres?

Stres jest reakcją naszego organizmu na różne trudności i wyzwania pojawiające się w życiu codziennym. Wiąże się z nim stan wzmożonego napięcia nerwowego, a także wiele różnego rodzaju reakcji fizjologicznych (efekt działania tzw. hormonów stresu). Jeśli stres jest silny i przewlekły, to w efekcie może  doprowadzić do wyczerpania psychicznego, emocjonalnego i fizycznego, co niestety zwiększa ryzyko wystąpienia wielu problemów zdrowotnych. 

Zachowania mogące wskazywać na stres:

• Wycofanie się z kontaktów z otoczeniem, izolowanie się od innych;
• Problemy ze snem (spanie za długo lub za krótko);
• Zachowania nerwowe, takie jak obgryzanie paznokci, wyskubywanie włosów;
• Kompulsywne jedzenie (spożywaniu dużych ilości pokarmu w niekontrolowany sposób);
• Krytyczny stosunek do innych, konfliktowość;
• Wybuchowe reakcje;
• Spożycie alkoholu lub narkotyków.

 

 

19.11.2020 r

Dlaczego niektórzy ludzie częściej chorują? Piramida zdrowego stylu życia – promocja zdrowego odżywiania

Niektórzy ludzie częściej chorują, szybciej przybierają na wadze i stają się otyli, częściej miewają zły humor i nie mają chęci do działań. Wiele z tych kłopotów bierze się z niewłaściwego stylu życia i odżywiania się. Za dobrą wskazówkę jak unikać kłopotów ze zdrowiem może posłużyć, tzw. Piramida zdrowego stylu życia.

https://www.eduelo.pl/prezentacja/787/?fbclid=IwAR08KrHafl2cvKW2SuG4fnUUhnRdU5mMK0bmIQ-93ysgJUsyNENJOHtckIE

 

Zapraszamy dzieci z klas 1-3 do przypomnienia sobie informacji na temat drzew oraz zmian zachodzących w przyrodzie jesienią. Poniżej film dla Was.

 

17.11.2020r

Doświadczenie dla uczniów klas 4-8. Chętne osoby wykonują filmik przedstawiający wykonane doświadczenie. Obiecujemy dodatkową ocenę z biologii. :) Poniżej zamieszczamy instrukcję wykonania zadania.

 

 

 

 

16.11.2020 r.

1. Wpływ muzyki relaksacyjnej na zdrowie człowieka.

 

Muzyka pomaga uspokoić myśli, wyzbyć się złych emocji i oderwać się na chwilę od problemów zycia codziennego. Taka muzyka jest doskonała w stanach przemęczenia. Uspokajających nut warto słuchać zwłaszcza przed snem, gdyż relaks przed położeniem się wpływa doskonale na jakość odpoczynku. Zaleca się ich słuchanie również w stresowych sytuacjach, w celu obniżenia ciśnienia i zmniejszenia napięcia.

 

https://www.youtube.com/watch?v=_-m3YhxJ8U0

https://www.youtube.com/watch?v=hlWiI4xVXKY

 

2. Znaczenie snu dla wzrostu i rozwoju ucznia szkoły podstawowej.

Dzieci w wieku szkolnym potrzebują 9-11 godzin snu. Jednocześnie rośnie zapotrzebowanie na czas spędzany w szkole, sport i inne zajęcia pozalekcyjne i spotkania z rówieśnikami. Ponadto dzieci w wieku szkolnym coraz bardziej interesują się komputerami, mediami i Internetem oraz produktami zawierającymi kofeinę. Wszystko to może prowadzić do trudności z zasypianiem, koszmarów i zaburzeń snu. Problemy i zaburzenia snu są powszechne w tym wieku. Słaby lub nieodpowiedni sen może prowadzić do wahań nastroju, problemów w kontaktach z innymi ludźmi, a także problemów szkolnych.

 

Wskazówki dotyczące snu dla dzieci w wieku szkolnym:

• Naucz dziecko, aby kładło się spać o tej samej porze;
• Spraw, by sypialnia dziecka sprzyjała spaniu – ciemna, chłodna i cicha;
• Trzymaj telewizor i komputer poza sypialnią;
• Dopilnuj, aby dziecko przed snem nie zjadło słodyczy i nie wypiło Coca-Coli, czy popularnych napoi energetycznych.

 

Ciekawostki na temat snu:

https://www.drsapporo.com/niesamowite-ciekawostki-na-temat-snu/

 

3. Jak prawidłowo zaplanować dzień podczas zdalnego nauczania?

 

Ustalony plan dnia pozwoli Ci na realizację wszystkich zadań: lekcje, domowe obowiązki, przygotowanie posiłków, ale także odpoczynek. Plan ułóż wspólnie ze wszystkimi domownikami biorąc pod uwagę rodzeństwo i pracę rodziców.

 Ważne:

• Pracę nad zadaniami szkolnymi rozpoczynaj o 8⁰⁰ tak, jak lekcje w szkole. To, że jesteś w domu, nie oznacza, że masz wolne od nauki;
• Pobudka powinna być o takiej godzinie, abyś zdążył/a wykonać poranną toaletę i zjeść śniadanie-najważniejszy posiłek w ciągu dnia;
• Czas poświęcony na realizację zadań zdalnych powinien wynosić tyle, ile czasu spędzasz w szkole;
• Nie zapominaj o drugim śniadaniu;
• Praca domowa jest dodatkiem do zdalnych lekcji, tak jak praca domowa zlecona przez nauczyciela w szkole;
• Między lekcjami wykonaj kilka ćwiczeń lub przejdź się do innego pomieszczenia;
• Jeżeli uważasz, że za dużo czasu spędzasz przed komputerem, to po lekcjach nie korzystaj już z komunikatorów internetowych, portali społecznościowych, czy gier komputerowych;
• Jeżeli musisz coś przepisać z komputera do zeszytu, podziel to sobie partiami, przeplataj z inną pracą, np. z zadaniami w zeszycie ćwiczeń;
• Kładź się spać o wyznaczonej porze, by Twój mózg mógł wypocząć (wiesz jak duże znaczenie dla zdrowia ma sen i odpoczynek);

 

4. Jak wykonać ekożółwia?

 

https://www.youtube.com/watch?v=lR4GHErcCdw